Vogelgriep vraagt om innovatieve oplossingen

De vogelgriep blijft voortdurend om zich heen grijpen. Kortgeleden is de grootste uitbraak tot nu toe geconstateerd waarbij 300.000 leghennen zijn geruimd.

Sinds oktober vorig jaar heerst de zeer besmettelijke H5N1-variant van de vogelgriep en zijn er al meer dan 6 miljoen vogels afgemaakt, waaronder 1,1 miljoen preventief. Dit maakt dat deze uitbraak de grootste is sinds 2003, waarbij ruim 30 miljoen dieren zijn geruimd. De werkelijke aantallen zullen hoger liggen, omdat hobby- bedrijven met minder dan 50 vogels niet worden meegerekend in de cijfers.

BRON: WUR

Het virus, dat normaal voornamelijk in de winterperiodes rondgaat, is deze zomer niet weggeweest en met de winter voor de deur zal het einde van deze epidemie nog lang niet in zicht zijn.

De huidige situatie vraagt om werkende maatregelen, sinds 5 oktober 2021 geldt er al een ophok- en afschermplicht voor houders van pluimvee en andere vogelsoorten. Het afgelopen jaar laat echter zien dat deze plicht niet toereikend genoeg is om verspreiding te voorkomen.

Er wordt veelvuldig onderzoek gedaan naar de vogelgriep, veel vragen blijven onbeantwoord. “We weten bijvoorbeeld nog steeds niet precies hoe het virus de stallen binnenkomt. Het mogelijke contact tussen besmette wilde vogels en pluimvee wordt al voorkomen door de ophokplicht.” Zegt Armin Elbers, epidemioloog bij Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) in Lelystad tegen nu.nl. Dit maakt het volgens meneer Elbers lastig om maatregelen toe te passen die op korte termijn effect zullen hebben.

Toch zijn er hoopvolle innovaties die de verspreiding van het virus in de toekomst mogelijk doen stoppen. Zo is er uit onderzoek aan de WBVR gebleken dat wilde vogels effectief geweerd kunnen worden door het gebruik van een laser vogel verjaag systeem, dit systeem houdt, automatisch, 24/7 een gebied vrij van vogels met een bewegende laserstraal. Vogels zien deze straal als een fysiek gevaar, zullen vluchten en uiteindelijk het gebied vermijden. Daarnaast ontdekten de Universiteit Utrecht en Royal GD dat windbreekgaas het risico op besmetting via de lucht kan verkleinen.

In Nederland zorgen de huidige hygiëne maatregelen en de ophok- en afschermplicht ervoor dat er geen massale verspreiding tussen bedrijven mogelijk is, zoals we dat wel zien in andere landen.

Armin Elbers, epidemioloog: “Besmettingen bij pluimvee in Nederland worden snel opgespoord en vervolgens geëlimineerd. Daardoor is de kans op het ontstaan van mutaties hier verschrikkelijk klein.” Hij maakt zich echter wel zorgen over pluimveebedrijven in Zuidoost-Azië waarbij pluimvee wel in contact komt met wilde dieren.

“Als men echt structureel iets zou willen doen aan de voortslepende vogelgriep crisis, dan zou men de pluimveesector daar moeten herstructureren en levende markten moeten verbieden.”

“Realistisch is dat helaas niet”, geeft hij toe. “Het zal tientallen jaren vergen om dergelijke structurele veranderingen voor elkaar te krijgen.” – Armin Elbers, Epidemioloog